Bezoek Justine in mei 2023
Geplaatst op door Yvonne Kentie
Van 8 tot 21 mei was Justine Ojambo, coördinator van Pefo Uganda, op bezoek bij Grannies2Grannies in Friesland. Gedurende deze periode hebben we een bijeenkomst gehad met alle Friese grannies en we hebben twee keer een donateursbijeenkomst gehad. Ook bracht hij een bezoek aan de Doopsgezinde kerk in Drachten en hij had een oriënterend gesprek op het Friesland College, officieel nu Firda geheten, met de coördinator van de buitenlandstages. Er wordt onderzocht in hoeverre er belangstelling is bij studenten om een stage door te brengen op het project in Oeganda. Ook gingen we langs bij Rijk Zwaan, een internationaal groenteveredelingsbedrijf in De Lier in Zuid Holland. Hierover later meer. Er was een ontmoeting met de bestuursleden van de Stichting ter ondersteuning van Pefo Uganda, waar wij als Grannies2GranniesFriesland onderdeel van zijn. En op de laatste dag vertelde hij tijdens de mis in Grave een en ander over het project. De pastoor van deze parochie heeft zelf in Oeganda gewerkt en in zijn parochie worden regelmatig acties gehouden voor het project in Oeganda.
Situatie in Oeganda op dit moment:
Wat de politieke situatie betreft is het momenteel vrij rustig in Oeganda. De president is druk bezig zijn zoon naar voren te schuiven als opvolger van hem. De populaire oppositieleider Bobi Wine heeft geen enkele bewegingsruimte: zodra hij zijn huis verlaat wordt hij gevolgd door mensen van de regering.
De regens zijn dit jaar heel hevig en veroorzaken veel problemen: overstromingen, aardverschuivingen, met doden tot gevolg. De prijzen van voedsel stijgen nog steeds, de prijs van de benzine stabiliseert. Het probleem is dat de meeste mensen in Oeganda geen vaste baan hebben en het moeten hebben van de informele sector, wat nauwelijks inkomen oplevert. Dan komen de prijsstijgingen extra hard aan. Ook onderwijs en gezondheidszorg zijn niet gratis: overal moet eerst betaald worden voordat je ergens toegang tot krijgt.
Oeganda kwam de laatste tijd veelvuldig in het nieuws vanwege een nieuwe homo-wet, waarin nog strengere straffen waren opgenomen dan er al waren. Inmiddels is de wet alweer wat afgezwakt en is deze nog niet ondertekend door de president. In de praktijk zijn er volgens Justine niet veel problemen, zolang je niet in het openbaar uitkomt voor je geaardheid. Het is volgens hem ook een manier om de populariteit van parlementsleden weer wat op te vijzelen. Die was de laatste tijd behoorlijk achteruit gegaan. Ook heeft de kerk een hele kwalijke rol gespeeld in deze kwestie, vooral Amerikaanse dominees hebben geprobeerd om de bevolking homo-haat bij te brengen.
Het project:
De staf van het project maakt een hele positieve ontwikkeling door. Het valt ons ook op dat ze steeds beter worden in hun werk. Volgens Justine dragen de bezoeken van onze groep ook bij aan de groei van de staf.
Justine wordt dit jaar 50 en is bezig na te denken over zijn opvolging. Het is een slopende baan en hij wil het in de toekomst wat rustiger aan gaan doen. Hij ziet veel potentie in de beide Judiths en Susan. Dus de toekomst van het project komt in de handen van vrouwen te liggen. Ook de grannies zelf worden steeds meer ingeschakeld bij het werk dat gedaan moet worden. Dit moet ook wel want de donaties vanuit de Canadese Stephen Lewis Foundation lopen terug. Deze stichting financiert alle kosten voor de staf, de gebouwen, de bibliotheek, de auto’s en de vaste kosten. Maar bij deze organisatie worden de inkomsten ook minder. Ze zijn al met veel projecten in Afrika gestopt, maar gelukkig blijven ze Pefo Uganda wel steunen, zij het met een kleinere bijdrage.
De bibliotheek:
Op het project bevindt zich ook een bibliotheek. Daar gebeurt heel veel. Er worden niet alleen boeken uitgeleend, maar elke dag komen scholen uit de buurt bij toerbeurt naar de bieb toe. Daar brengen de kinderen de ochtend of de middag door. Op school zijn nauwelijks of helemaal geen boeken beschikbaar. In de bieb zijn boeken, speelgoed en computers aanwezig. Ook de bibliotheek werd door de Stephen Lewis Foundation gefinancierd. Nu heeft deze stichting aangegeven dat zij helemaal stoppen met de financiering van de bibliotheek. Dat zou een enorme aderlating zijn voor het project en natuurlijk voor al die kinderen die wekelijks gebruik maken van de bibliotheek. In Oeganda zijn ze druk bezig met het zoeken van een oplossing. Wij in Friesland zijn ook aan het kijken of er fondsen zijn die mogelijk interesse hebben om de activiteiten van de bibliotheek te financieren.
Het Lykclama rest home:
Er is door de mensen van TheAmigos, een innovatiebedrijf, geheel belangeloos een prachtige website gemaakt voor het Lycklama resthome. Ook de sociale media werden benaderd. Dit alles met het doel meer gasten naar het Lycklama resthome te krijgen, om er zo voor te zorgen dat de grannies om beurten in groepen van maximaal 18 personen gratis een aantal dagen in het resthome kunnen verblijven. Op de website hebben we gekozen voor de naam Lycklama guesthouse omdat men anders misschien denkt dat het daar een wat slaperige bedoening is en dat is het totaal niet. Op www.lycklama-guesthouse.com kunt u meer hierover lezen.
De gasten die er komen zijn heel tevreden over de kamers, de service en het eten dat manager Teopista klaar maakt. Vorig jaar waren er 440 grannies die een aantal dagen in het Lycklama rest home bij konden komen van hun zware taak. Dit jaar zijn er tot nu toe (eind mei) 210 grannies geweest die meerdere dagen in het Lycklama resthome verbleven.
Huizenbouw:
De bouw van nieuwe huisjes voor de grannies is nog steeds de belangrijkste activiteit voor onze groep. Maar daar is relatief momenteel het minste over te melden. En dit is positief want dit betekent dat alles goed gaat. De uitzendingen van MAX Maakt Mogelijk hebben een aantal vaste donateurs opgeleverd die ons gelukkig nog steeds blijven steunen. En dat is fantastisch. Er was ook nog geld bij Omroep MAX voor huisjes, waardoor we voor de eerste helft van dit jaar nog een contract met Pefo Uganda konden opstellen voor 20 nieuwe huisjes. Eind juni moeten de huisjes van dit contract klaar zijn. Alles ligt op schema. Er zijn geen problemen met het leveren van materialen zoals vorig jaar met cement het geval was. Het enige probleem is dat het hout waarvan deuren, tafels, stoelen en bedden gemaakt wordt steeds niet goed droog is. Dat levert vooral bij de deuren de nodige problemen op. We gaan nu het bedrag van één huisje eerder overmaken, zodat er alvast bomen gekapt kunnen worden en er meer tijd is om de planken te laten drogen.
Sponsoring schoolkinderen:
Tijdens het bezoek van Justine hadden we ook een bijeenkomst met het bestuur van Stichting ter ondersteuning van Pefo Uganda, kortweg Pefo Nederland, waar wij als Grannies2GranniesFriesland onderdeel van zijn. Dit bestuur bestaat uit 6 bestuursleden. Ria is bestuurslid namens de Friese grannies. Tijdens deze bijeenkomst spraken we o.a. over de hogere kosten die vervolgopleidingen van de gesponsorde kinderen met zich meebrengen. Dat begint al als ze naar de middelbare school gaan. Vaak is er ook nog eens geen middelbare school in de buurt en dan moeten ze intern, wat nog meer kost. En als ze een beroepsopleiding willen volgen brengt dat nog weer extra kosten met zich mee. Er zijn wel goedkope opleidingen voor timmerman, kapster en naaister op het project, maar die zijn van een zeer laag niveau en vooral bestemd voor kinderen die de basisschool niet hebben afgemaakt of helemaal niet hebben gevolgd. De duurdere beroepsopleidingen met een hoger niveau kosten al gauw zo’n 1200 euro per jaar. Het idee van Justine was om de kinderen al heel jong een geitje of een varkentje te geven, zodat ze tegen de tijd dat ze naar de middelbare school gaan met de nakomelingen hiervan een kapitaaltje hebben opgebouwd en zelf kunnen bijdragen aan de kosten van hun opleiding. Maar of dit in de praktijk gaat werken? We zijn er nog niet uit.
Zonnepanelen:
Van Stichting de Waterlander hebben we geld gekregen voor de aanleg van een zonne-energie systeem. Het meeste materiaal is al aanwezig op het project. Het wachten was nog op de laatste zonnepanelen. Die worden donderdag 25 mei gebracht en vrijdag 26 mei wordt alles geïnstalleerd. Als het klaar is kan het grootste deel van het project draaien op zonne-energie. Dat scheelt de nodige kosten voor elektriciteit en als de stroom weer eens uitgevallen is herrie van de generator en kosten voor diesel.
De vrachtwagen:
Dit is een project dat al een aantal jaren loopt. Maar nu zit er eindelijk schot in. De organisatie MIVA heeft twee derde betaald voor de aanschaf van een “nieuwe” vrachtwagen en wij een derde. Ons deel is bijeengebracht met de verkoop van mondkapjes. Er is inmiddels een vrachtwagen aangekomen uit Japan en deze staat momenteel bij de douane te wachten om ingeklaard te worden. Ik zet nieuw tussen aanhalingstekens omdat het in Oeganda meestal gaat om tweedehands auto’s die geïmporteerd worden uit Japan.
Baksteenmachine:
Deze machine is helaas al een hele tijd uit de running. Hij kan op dit moment niet gemaakt worden omdat de benodigde onderdelen niet verkrijgbaar zijn in Oeganda. De eigenaar van het Nederlandse bedrijf dat de machine geleverd heeft zal proberen op niet al te lange termijn naar Oeganda te gaan om de machine helemaal na te kijken. Een nieuwe kopen is geen optie, ze kosten momenteel 90.000 euro! Oeganda is bij uitstek geschikt voor deze machine omdat alle materialen die nodig zijn overal gratis aanwezig zijn.
School Busia:
Eén van onze donateurs heeft samen met familie en vrienden een basisschool gebouwd in Busia. Daar bevindt zich een dependance van Pefo Uganda. (het “hoofdkwartier” van het project staat in Jinja). De school beschikt nu over 8 leraren en deze geven les aan drie kleuterklassen en aan klas 1 t/m 5. In totaal zijn er op dit moment 167 leerlingen. Het aantal neemt elk jaar toe. Ook is er een boarding school (kostschool) aan verbonden. In Oeganda sturen mensen hun kinderen al op vrij jonge leeftijd naar kostschool, als ze het kunnen betalen. Over het algemeen presteren deze kinderen beter, omdat ze zich nu volledig op hun school kunnen richten en 3 maaltijden per dag gegarandeerd zijn.
Er zijn echter nog wel de nodige uitdagingen wat de school betreft. Het schoolgeld dat gevraagd wordt is erg laag gehouden om op deze manier zoveel mogelijk kinderen de kans te geven goed onderwijs te krijgen. Er wordt geprobeerd om de kinderen 2 maaltijden per dag te geven, maar daar is niet altijd voldoende geld voor. Ook is er behoefte aan meer schoolmateriaal. Maar volgens een Nederlandse onderwijzeres die regelmatig deze school bezoekt staat er een goed en betrokken team voor de klas en dat is heel positief. Op de foto hieronder staan de kinderen in de rij voor een maaltijd
Zadenproject:
Tijdens het bezoek van Justine zijn we naar het dorpje De Lier gereisd. Daar werden we ontvangen op het groenteveredelingsbedrijf Rijk Zwaan. Dit is een heel groot bedrijf met vestigingen in 30 landen. Eén van onze donateurs heeft een paprikabedrijf in het Westland en is klant van Rijk Zwaan. Hij heeft contact gezocht met het bedrijf en gevraagd of zij zaden beschikbaar zouden willen stellen voor de grannies van Pefo Uganda. Na veel contact over en weer heeft recent Heleen Bos van het Foreign Development Project van Rijk Zaan een bezoek gebracht aan Pefo Uganda en zijn er heel veel zaden afgeleverd, goed voor 32 acres (ongeveer 17 hectare). Dat is natuurlijk fantastisch voor de grannies. Dit project zorgt voor meer voedselzekerheid voor de grannies en de kleinkinderen. Justine werd uitgenodigd om tijdens zijn verblijf in Nederland langs te komen bij het bedrijf en aldus geschiedde. Afgesproken is dat Pefo Uganda gedurende een aantal jaren zaden krijgt van Rijk Zwaan en dat de distributeur van Rijk Zwaan in Oeganda (Holland Green Tech) de begeleiding van een paar mensen van Pefo Uganda voor zijn rekening zal nemen. Aan het eind van dit jaar zal gekeken worden naar de resultaten. Maar het kan nog best wel een aantal jaren duren voordat het project zichzelf kan bedruipen. Het is een fantastische kans voor de grannies om gezond voedsel te verbouwen voor zichzelf en de kleinkinderen en zelfs om er op termijn een handeltje mee op te zetten.
Ten slotte:
Wij vinden het een voorrecht dat wij als Grannies2GranniesFriesland hieraan mogen bijdragen. Maar we realiseren ons elke dag weer dat we dit niet kunnen zonder de steun van onze donateurs en sponsoren. We zijn u hier ontzettend dankbaar voor.
Mein2023
